Birlikte Çalışan Polen Taşıyanlar ve Tarım

Birçok bitki, tohum ve meyve üretimini sağlayan çiçekler arasındaki polen hareketi böceklere bağımlıdır. Bu işlevi gerçekleştiren böcek grubu çok çeşitlidir ve çiçekler çok geniş çeşitlilikte böcekler tarafından ziyaret ediliyor olsa da polen taşıyanların çoğunluğu sadece dört böcek cinsinden türemiştir:

  • Arılar ve yaban arıları (Hymenoptera),
  • Sinekler (Diptera),
  • Kelebekler ve güveler (Lepidoptera)
  • Kın kanatlılar (Coleoptera).
Arılar tozlanma açısından bunların arasında kolaylıkla en önemlisidir denebilir ve yaban arıları, yalnız arılar ve bal arılarını içermektedir.Birçoğunun yerine getirecekleri belirli tozlanma işlevleri vardır ve farklı besin tedariği sağlamak ve diğer biyolojik çeşitliliği desteklemek için ortamda yeterli sayıda bulunmaları gittikçe daha da önem kazanmaktadırlar. Örneğin, elmanın %85’i ve çileğin %45’inde polenleşme yaban arıları ve bal arıları tarafından sağlandığı için önemli rol oynarlar.

Eko sistemimiz içindeki önemleri

Arıların yardımı olmasaydı bu iki yüksek değerli ürün önemli ölçüde azalırdı. Böcek tozlanmasının farklı ülkelerin ekonomisine önemli katkıları olduğu bilinmektedir. Örneğin; İngiliz ekonomisine yıllık 630 milyon £ global olarak da 150 milyar £ katkısı olduğu tahmin ediliyor.
Son on yıl içinde polen yayma konusunda dünya çapındaki önemleri ve sayılarının azaldıklarına dair artan farkındalık sonucunda arılar birçok araştırma ve gözlemin odağı olmuştur. Biyolojide bal arıları, yaban arıları ve yalnız arılar arasında temel farklılıklar vardır ve çiftleşme, yuvalama ortamı ve besin kaynakları (çiçekler) açısından yaşam döngülerinin temel aşamalarını anlamak tarım arazisinde popülasyonlarını desteklemek için oldukça önemlidir.

Daha detaylı bilgi almak için farklı kaynaklar hangileridir?

Marek Nowakowski ve Richard Pywell’in “Polen Taşıyıcılar için Habitat Oluşturma ve Yönetme”, Marek Nowakowski (ekilebilir arazilerde yabani hayatın korunmasına kendini adamış bir uygulayıcı) ve Ekoloji & Hidroloji Merkezi için çalışan çevrebilimciler arasındaki 20 yıllık araştırma ortaklığının ana fikridir. Referans kolaylığı için buraya yazılmış çeşitli arı türleri arasındaki detaylı farklılıkların geniş bir açıklamasına sahiptir.

Yaban arıları

Yaban arıları havalar ısınmaya başladığında, Mart ayı ortalarında faal olur. Bu zamanda yeni kraliçeler kış uykusundan uyanır ve her birinin ömrü altı hafta olan dişi işçileri doğurarak yeni kolonileri kurmaya başlar. Erkek arılar yaz sonlarında ürer ve bunlar yeni kraliçelerle çiftleşerek kış uykusuna geçer. Eski kraliçe, tüm işçiler ve erkekler sonbaharda ölür. Yeni kraliçe kışı geçirir ve döngüyü yeniden başlatmak için sonraki baharda kuluçkadan çıkar.

Yalnız arılar

Adından da anlaşılacağı üzere, yalnız arıların genelde daha basit bir üreme sistemi vardır. Dişi olanlar sonraki nesilleri güvence altına alabilmek için gerekli olan her şeyi yapabildiği için bir kraliçeye ihtiyaçları yoktur. Erkekler ve dişiler aynı anda yumurtadan çıkar ve erkek arılar hemen dişilerle çiftleşir ve kısa bir süre sonra da ölürler.

Bal arıları

Bal arıları değerli bir besin kaynağı olan balı üreten tek gerçek evcil arılar olarak diğer arılardan ayrılmaktadırlar. Bal arısı yaşam döngüsü bir kraliçe arının koloni yuvasını veya kolonisini kurmasıyla başlar. Sadece tek bir çiftleşme uçuşundan sonra kraliçe arı tüm hayatı boyunca yumurtalarını bırakabilecek kadar sperm hücresi biriktirebilir. Kraliçe kovana egemendir ve döllenmiş yumurtalardan dişi arılar veya “işçi arılar” üreten önemli bir kuluçka makinesidir. Bu işçi arılar altı hafta civarı yaşarlar ve yerlerini yeni işçiler alır. Daha sonra sezon içinde erkek olacak döllenmemiş yumurtalarını bırakır. Bunlar yeni kraliçe olacak özel beslenmiş dişileri döller. Bu yeni kraliçeler koloniyi devralır ve eski kraliçe yeni bir koloni oluşturmak için terk eder. Bal arıları koloni olarak kışı geçiren tek arı türüdür böylece kesintisiz bir barınma zinciri oluştururlar.

Polen Taşıyıcıların Yaşam Ortamları

Yaşam ortamlarının ve yönetim tekniklerinin çoğu, özellikle arılar için olanlar, etkin şekilde ekili yaşam ortamlarının değerini iki katına çıkaran diğer polen taşıyıcı böcekler için de eşit faydadadır. Hangi yaygın bitki türlerinin arılara gıda kaynağı sağladığını bilmek, bize polen taşıyıcı yaşam ortamında en iyi tohum karmasını hazırlama ve ekimini yapmada yardımcı olur.
Arılar, şekerden zengin nektar (uçmaları için enerji sağlamak üzere kullanılır) ve proteinden zengin polen (dişiler tarafından yumurtalık geliştirmek ve yavrularını beslemek için kullanılırlar) olmak üzere iki hayati önem taşıyan besin kaynağını birleştirmek üzere çiçek veren bitkileri ziyaret etmek zorundadır. Yaşam ortamlarının Mart-Eylül ayları arasında, polen taşıyıcılar için ana faaliyet döneminde, polen ve nektarın kesintisiz tedariğini sağlamaları gerekmektedir.
Karışımın doğru ölçülerde ve doğru yerlerde oluşturulması, ekilebilir arazilerdeki polen taşıyıcılarının popülasyonunun sabit kalmasına veya arttırılıp tüm doğal alana yayılması adına yardımcı olmak için ihtiyacı olan kaynakları sağlama anlamında önemlidir.

Arılar ve dilleri

Arıların dilleri boyut olarak çeşitli olup pipetle içer gibi nektarı emmek amacıyla tüp formundadır. Bahçe Yaban Arılarının (Bombus hortorum) bedenlerinin ¾’ü uzunluğunda olan (15mm) dilleri vardır. Bu onların Çayır Üçgülü gibi uzun çiçek tüpü (taçyapraklar) olan çiçeklerden beslenmelerine yardımcı olur. Skalanın diğer ucundaki bazı Kum arılarının (ör: Andrena spp.) 4-5 mm uzunluğunda dili vardır. Bu onlara ve sineklere (dilden çok tabanı olan) Papatya ve Frenk Maydanozu gibi açık çiçeklerden beslenme olanağı sağlamaktadır.
Toprak verimliliği ve yabani ot baskısı gibi bilimsel tarımla ilgili konular genellikle benzer bitki türlerini paylaştıkları için ekili polen taşıyıcı ortamlar ile besin amaçlı ekili mahsullerde aynıdır.

Biliyor muydunuz?

  • Dünyada en az 20.000 ve AB’de 2.500‘den fazla tür arı bulunmaktadır.
  • Bal arıları genellikle ilk uçuşlarından üç hafta sonra, bazen vücut ağırlıklarının yarısı kadar taşıdıkları balözü ve poleni ararken yaklaşık 800 km uçtuktan sonra yorgunluktan ölür.
  • AB’de yaklaşık 700.000 arı yetiştiricisi vardır.
  • AB her yıl yaklaşık 200.000 ton bal üretmektedir.
  • Arıların polen yayma görevlerinin ticari değerinin yıllık olarak İngiltere’de 200m £, ABD’de 14 milyar $ ve tüm dünyada 153 milyar € olduğu tahmin edilmektedir.

Varroa Biti

Varroa zararlısı arı sağlığını etkileyen önemli bir faktördür. Balarısı kolonilerinde yüksek kış kayıpları ile Varroanın önemli derecede ilişkili olduğunu gösteren uzun dönemli bir çalışma olan Alman arı gözlem projesi de yayınlanmıştır.

“Mite AwayTM Quick Strips”, (MAQS), BASF (farklı ülkelerde) ve NOD Kovan Ürünleri Varroa tahribini kontrol altına alacak çözümler sunmaktadır. Ürün, Varroa zararlılarını gelişmekte olan yavru arıları yerken hedeflemekte ve zararlı üremesini durdurmaktadır.

Tozlayıcıların Korunması

Tozlayıcıların tarımdaki hayati rolünü, karşılaştıkları tehlikeleri bu video ile öğrenebilir ve tozlayıcıları koruma çabalarına nasıl katkıda bulunabileceğinizi keşfedebilirsiniz.

Yukarı